Boekje brengt Caribische baby’s aan het lezen

Mylo Freeman maakt babyboekje voor Caribisch gebied.

Hoe krijg je baby’s in het Caribisch gebied van het Koninkrijk aan het lezen? Daarvoor sloeg Biblionef onlangs de handen ineen met het Letterenfonds, Stichting Lezen en kinderboekenschrijver en -illustrator Mylo Freeman. Het resultaat: een babyboekje dat straks in bibliotheken en BoekStartkoffertjes op alle eilanden te vinden zal zijn.

Het is stilte voor de storm in galerie WG Kunst in Amsterdam. Tijdens de Kinderboekenweek zullen hier tientallen schoolklassen langskomen om de prenten en tekeningen van Mylo Freeman te bewonderen. Onder kinderen is zij vooral bekend als schrijver van de Prinses Arabella-reeks, waarin een donker prinsesje allemaal avonturen beleeft.

Dat etnische aspect is belangrijk voor de meermaals bekroonde auteur, legt ze, lopend langs de wanden, uit. ‘Er zit weinig diversiteit in het kinderboekenaanbod. In mijn werk wil ik niet alleen boeken maken waarin ieder kind zich kan herkennen, maar hoop ik ook te inspireren als donkere prentenboekenmaker.’

Het maakt Freeman tot de perfecte auteur van het babyboek dat Biblionef en Stichting Lezen de komende maanden door het Caribisch gebied willen verspreiden. Het boekje wordt in meerdere tweetalige varianten uitgegeven: Nederlands in combinatie met Papiaments, Engels en Spaans – vier talen die op de eilanden volop worden gesproken.

BoekStart op de eilanden
Het initiatief voor dit project lag in handen van het Letterenfonds, dat vorig jaar contact zocht met Biblionef, vertelt directeur Bethzy Gianella Chiang. ‘Suzanne Meeuwissen, die zich daar bezighoudt met talentontwikkeling en culturele diversiteit, was aan het onderzoeken hoe het fonds het aanbod van Papiamentstalige boeken voor kinderen in de Cariben kon helpen vergroten’. In onze gesprekken concludeerden we al snel dat we bij het begin moesten beginnen, door ouders hun baby’s vanaf het begin van hun leven te laten voorlezen.’

Dat idee sluit mooi aan bij de samenwerking die Biblionef sinds 2021 met Stichting Lezen, mede verantwoordelijk voor het BoekStart-programma, heeft. ‘De wens is BoekStart uit te rollen naar het complete Caribisch gebied,’ aldus Gianella Chiang. ‘Wij kennen de bibliotheken goed en kunnen makkelijk inspelen op hun vragen. Nu al verstuurt Biblionef minstens één keer per jaar nieuwe boeken naar elk eiland in het Caribisch gebied. Zo kwamen we tot de conclusie dat in het BoekStart-koffertje ook boekjes te vinden moesten zijn die inspelen op de leefomgeving van Caribische kinderen.’

Meertalige babyboekjes
Het oranje koffertje wint op de eilanden rap aan bekendheid. Daar gaat het babyboekje van Freeman, waarvan vanaf volgend jaar circa zevenhonderd exemplaren in de koffertjes geplaatst zijn, hopelijk goed bij helpen. ‘Tot nu toe zaten er alleen Nederlandse boekjes in de koffertjes. Voor ouders verlaagt de meertaligheid van dit boekje hopelijk de drempel om met voorlezen aan de slag te gaan. Als ze dat in hun eigen taal kunnen doen, is de kans dat ze ermee aan de slag gaan veel groter. En als kinderen zien dat hun ouders plezier beleven aan het voorlezen, vinden ze het zelf ook leuker, weet ik uit eigen ervaring.’

Helaas is het aanbod meertalige babyboekjes op dit moment nog behoorlijk schaars, zeker voor de talen die in het Caribisch gebied worden gesproken. ‘Er zijn wel boekjes in het Papiaments,’ weet Gianella Chiang, ‘maar die maken zelden de combinatie met een andere taal. Bij mijn weten is dit het eerste babyboekje dat speciaal is gemaakt voor het Caribisch gebied. Het is voor kinderen essentieel dat ze zich kunnen identificeren met de personages in een boek. Dat maakt dit boekje des te belangrijker.’

Sterauteur
Dat sterauteur Mylo Freeman, sinds enkele jaren ambassadeur van Biblionef, bereid was om haar talent voor het boekje in te zetten, doet Gianella Chiang goed. ‘Ze was onze eerste keus: zij belichaamt de opkomende diversiteit in kinderboeken. Ook worden haar boeken zowel in het Caribisch gebied als in Nederland heel goed gelezen. We weten hoe enthousiast kinderen zijn over haar werk, dus we hebben er alle vertrouwen in dat ook dit een succes wordt.’

Freeman besloot niet in haar eentje wat de inhoud van het boek zou worden: daar kregen de bibliotheken in het Caribisch gebied stuk voor stuk inspraak in. Omdat herkenbaarheid voorop staat, besloot Freeman in het boekje een dag uit het leven van een baby te schetsen. Daarin komen activiteiten als opstaan, een flesje drinken en ook voorgelezen worden aan bod.

Ook in Nederland zoeken veel bibliotheken naar manieren om hun meertalige collecties te verrijken. Daarom onderzoekt Biblionef de mogelijkheid het boekje eveneens aan Nederlandse bibliotheken aan te bieden. ‘In Nederland wonen genoeg ouders met een Caribische achtergrond. Die zullen maar wat blij zijn met dit babyboekje.’

Als het aan Gianella Chiang ligt, blijft het niet bij deze ene uitgave. ‘We hebben al onze eigen uitgave Poes en Hond, die verkrijgbaar is in vijf tweetalige edities: Nederlands in combinatie met Arabisch, Oekraïens, Tigrinya, Dari en Farsi. Daarmee bedienen we ook Afrikaanse gezinnen. De wens is dit aanbod nog verder uit te breiden.’

Nationale Voorleesdagen
De wens is de publicatie van het babyboekje groots aan te kondigen tijdens de Nationale Voorleesdagen in januari volgend jaar. Freeman reist dan af naar het Caribisch gebied om het boekje te presenteren bij bibliotheken en op kinderdagverblijven, inclusief voorleessessies en voorlichting voor ouders over het belang van voorlezen. In de maanden daarvoor worden de boekjes over alle eilanden verspreid.

‘Toen ik de vraag kreeg om dit boekje te maken, dacht ik even: hoe is het mogelijk,’ aldus Freeman. ‘Ik wilde al zo lang een babyboekje schrijven en illustreren, maar het kwam er nooit van. En de context van dit project bood voor mij ook nog eens een uitgelezen kans om een donkere familie op te voeren. Bij mijn weten is dat, hoe schokkend ook, nog niet eerder gedaan.’

Qua verhaallijn moet je bij een babyboekje niet al te ingewikkeld te werk gaan, besefte Freeman meteen. ‘Voor mij was vooral herkenbaarheid belangrijk. Een dag uit het leven van een baby is universeel: waar je ook vandaan komt, in het leven van een kind zijn bepaalde activiteiten altijd hetzelfde.’

Net als Gianella Chiang hoopt Freeman dat kinderen in het Caribisch gebied veel plezier gaan beleven aan het voorleesritueel met het boekje. ‘Ik zie het al helemaal voor me: hoe ze met het boekje in de hand samen plezier beleven en nieuwe woorden leren. En wie weet worden het in hun latere leven wel echte Prinses Arabella-fans.’

Geschreven door Anne van de Dool